fbpx

Βιταμίνη B12: Εργαστηριακές εξετάσεις και διαγνωστικός έλεγχος

Βιταμίνη B12: Εργαστηριακές εξετάσεις και διαγνωστικός έλεγχος

Γνωρίζατε ότι το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ συστήνει όλοι οι ασθενείς που διαγιγνώσκονται με ανεξήγητη γνωστική εξασθένηση, ελλιπή πνευματική εγρήγορση και άνοια, θα πρέπει να εξετάζονται για πιθανή ανεπάρκεια σε βιταμίνη B12;

Συμπτώματα ανεπάρκειας σε βιταμίνη B12

Τα πρώτα σημάδια ανεπάρκειας της βιταμίνης συνήθως είναι νευρολογικά, πολύ πριν ο οργανισμός οδηγηθεί σε μεγαλοβλαστική αναιμία. Τα αρχικά συμπτώματά ανεπάρκειας της Β12 είναι ανεξήγητη κόπωση, έλλειψη όρεξης, πεπτικά προβλήματα, ναυτία, ανησυχία, ήπια κατάθλιψη, δύσπνοια και μειωμένη μνήμη

Η Β12 είναι απαραίτητη για το σχηματισμό υγιών ερυθροκυττάρων και για τη διατήρηση του προστατευτικού περιβλήματος γύρω από τα νευρικά κύτταρα στο σώμα. Για τον λόγο αυτό, η ανεπάρκεια της Β12 είναι δυνατόν να προκαλέσει μεγαλοβλαστική αναιμία. Αποτελεί ένα είδος αναιμίας όπου τα ερυθροκύτταρα δεν αναπαράγονται φυσιολογικά. Και φυσική, η ανεπάρκεια μπορεί να προκαλέσει νευρολογικές και ψυχιατρικές διαταραχές.

Εάν η ανεπάρκεια της βιταμίνης μείνει χωρίς θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές νευρολογικές και ψυχιατρικές διαταραχές. Για παράδειγμα, μυαλγίες, μείωση της οπτικής οξύτητας, κατάθλιψη, σύγχυση, ευερεθιστότητα, ψύχωση, απώλεια μνήμης ή άνοια παρόμοια με της νόσου Alzheimer. Το μούδιασμα και μυρμήγκιασμα των χεριών ή των ποδιών καθώς και η κόκκινη, πρησμένη γλώσσα είναι από τα πιο εύκολα αναγνωρίσιμα συμπτώματα της ανεπάρκειας Β12.

Διατροφικές συστάσεις για χορτοφάγους

Ο διεθνής χορτοφαγικός οργανισμός Vegan Outreach (https://veganoutreach.org/), εφιστά την προσοχή στους χορτοφάγους και ιδιαίτερα στους αυστηρά χορτοφάγους για τη Β12. Πολλοί χορτοφάγοι και ιδιαίτερα οι αυστηρά χορτοφάγοι, θεωρούν ότι η διατροφή τους είναι επαρκής σε θρεπτικά συστατικά. Αυτό έχει ως αποτελέσμα, να μην δίνουν σημασία ή ακόμα  και να αγνοούν την πρόσληψη της συγκεκριμένης βιταμίνης. Σε αυτό συνεπικουρεί και το γεγονός ότι τα συμπτώματα, από τη διαιτητική στέρηση της βιταμίνης, αργούν να εμφανιστούν. Συνήθως, εμφανίζονται από 3 έως 10 χρόνια, επειδή η περίσσεια της βιταμίνης Β12 αποθηκεύεται στο συκώτι.

Για τους αυστηρά χορτοφάγους, που δεν καταναλώνουν εμπλουτισμένα τρόφιμα, o αυστηρά χορτοφαγικός οργανισμός The Vegan Society (www.vegansociety.com),  προτείνει τη λήψη συμπληρώματος διατροφής Β12. Πιο συγκεκριμένα, προτείνει τη λήψη, είτε 10 μg καθημερινά, είτε δοσολογία 2000 μg ανά εβδομάδα (διαμοιρασμένο σε 1 ή 2 δόσεις εβδομαδιαίως).

Εαν σας ενδιαφέρει να μάθετε περισσότερα σχετικά με την χορτοφαγία και την Β12, μπορείτε να ανατρέξετε στον πρώτο ελληνικό χορτοφαγικό οδηγό «Κρέας; Όχι ευχαριστώ. Οδηγός διατροφής για χορτοφάγους» από τις mednutrition εκδόσεις.

Διάγνωση έλλειψης σε βιταμίνη B12

Για να αποφευχθούν οι μη αναστρέψιμες σωματικές βλάβες, η έγκαιρη διάγνωση της έλλειψης B12 είναι σημαντική. Η διάγνωση της έλλειψης της βιταμίνης γίνεται με τη μέτρησή της στον ορό (το κατώτατο όριο έχει οριστεί στα 200 pg/mL). Ψευδώς μειωμένες τιμές στην B12 μπορεί να προκαλέσει η έλλειψη φυλλικού οξέος.

Ωστόσο, υπάρχουν μελέτες που επισημαίνουν ότι ένα ποσοστό, κοντά στο 50%, τείνει να παρουσιάζει νευροψυχιατρική συμπτωματολογία, ακόμα και με υψηλές τιμές Β12, πολύ πάνω από το όριο των  200 pg/mL.  Στην Ιαπωνία, ως όριο θεωρείται η τιμή των 500 pg/mL, διότι σε αυτήν την τιμή, μελέτες έδειξαν ότι, ήδη ξεκινάει η έλλειψη της βιταμίνης στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Κάποιοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι τα χαμηλά επίπεδα της άνοιας και της νόσου Alzheimer στην Ιαπωνία, οφείλονται στην υιοθέτηση των υψηλότερων ορίων Β12 στον οργανισμό, και στην διόρθωση των τιμών που βρίσκονται κάτω από αυτό το όριο.

Σύσταση λοιπόν τα επίπεδα της B12 να ξεπερνούν τα επίπεδα των 400pg/ml. Σε περίπτωση που είναι χαμηλότερα των 400pg/ml, για τη διάγνωση της έλλειψης σε βιταμίνη Β12, η μέτρηση μεταβολιτών, όπως το μεθυλομαλονικό οξύ (ΜΜΑ) και η ομοκυστεΐνη, φαίνεται ότι είναι πιο ευαίσθητοι δείκτες, σε σύγκριση με τη μέτρηση των επιπέδων της Β12.

Στο γράφημα που ακολουθεί, μπορείτε να δείτε ένα διαγνωστικό αλγόριθμο για ασθενείς με υποψία έλλειψης σε βιταμίνη B12.

Πηγή: Robert C. Oh, David L. Brown. Β12 deficiency.  American Family Physician 2003; 67(5):979-987)

Αίτια έλλειψης Β12

Από την στιγμή, που επιβεβαιώνεται η έλλειψη σε Β12, θα πρέπει να εξετάζονται οι λόγοι έλλειψης. Μπορεί να είναι είτε διατροφικοί (μειωμένη διατροφική κατανάλωση Β12) ή να υπάρχει θέμα δυσαπορρόφησης (λόγω γαστρίτιδας ή φαρμακευτικών αγωγών π.χ. αντιόξινα) είτε λόγω συγκεκριμένων διαταραχών γαστρεντρικού συστήματος (ειλεός, νόσο Crohn k.a.)

Εαν σας ενδιαφέρει το συγκεκριμένο θέμα, μπορείτε να παρακολουθήσετε το παρακάτω video «Β12 στη vegan Διατροφή: Διαιτολογικές συστάσεις» καθώς επίσης και να εγγραφείτε στο κανάλι μας στο youtube.

Εαν επιθυμείτε, να μάθετε περισσότερα για μια εξατομικευμένη χορτοφαγική διατροφή στην πράξη, μπορείτε να ανατρέξετε στην συγκεκριμένη υπηρεσία του διαιτολογικού μας γραφείου, στο παρακάτω link.

Βιβλιογραφία:

1. Sahoo et al. Negative symptoms presenting as neuropsychiatric manifestation of vitamin B12 deficiency. Indian J Psychiatry. 2011 Oct-Dec; 53(4): 370–371.

2. Robert C. Oh, David L. Brown. Β12 deficiency.  American Family Physician 2003; 67(5):979-987.

3. Centers for Disease Control and Prevention. Manifestations of Low Vitamin B12 Levels. Available at: http://www.cdc.gov/ncbddd/b12/manifestations.html.

4. Mitsuyama Y, Kogoh H. Serum and cerebrospinal fluid vitamin-B12 levels in demented patients with MH3-B12 treatment – Preliminary study. Japan J Neurol & Psychi 1988; 42, 1: 65-71.