Ολικά Χορτοφαγική Διατροφή (Vegan): Συνέντευξη στον Flash Radio 99,4
Την Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου, είχα μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για την ολικά χορτοφαγική διατροφή, τα οφέλη για την υγεία και τι πρέπει να προσεχθεί. Έγινε τηλεφωνικά στον Flash Fm 99,4. με την Δημοσιογράφο Μίνα Αφεντούλη και τον Πρόεδρο και Διευθύνοντα σύμβουλο της Green Family AE Θεόδωρο Πανταλέων, στην εκπομπή «Διατροφή για όλους».
Βιβλίο «Κρέας; Όχι ευχαριστώ. Οδηγός διατροφής για χορτοφάγους»
Αρχικά ανέφερα, ότι τo βιβλίο με τίτλο «Κρέας; Όχι ευχαριστώ. Οδηγός διατροφής για χορτοφάγους», αποτελεί τον πρώτο πλήρη βιβλίο για ολικά χορτοφαγική διατροφή στην Ελλάδα. Πρωτοεκδόθηκε για πρώτη φορά το 2013, από τις εκδόσεις medΝutrition Publications.
Η ανάγκη για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου, αναδείχθηκε μέσα από συζητήσεις, με φίλους και γνωστούς που ήταν ήδη χορτοφάγοι. Όλες τους οι γνώσεις περί χορτοφαγίας, προέρχονταν είτε από γνωστούς τους χορτοφάγους, είτε από κάποιες πηγές ενημέρωσης για θέματα υγείας, αυτοαποκαλούμενες, συνήθως, ως «εναλλακτικές». Με μια πιο προσεκτική ματιά όμως, διαπίστωσα ότι τόσο οι φίλοι, όσο και οι ανεξάρτητες πηγές και οι συμβουλές που προέρχονταν από αυτούς, στερούνταν αξιοπιστίας. Βασίζονταν περισσότερο στην εμπειρία και λιγότερο σε επιστημονικά δεδομένα. Επίσης, συνειδητοποίησα, πως ένα μεγάλο κομμάτι των χορτοφάγων, έχουν στο μυαλό τους συγκεχυμένες πολλές διατροφικές έννοιες.
Οφέλη της ολικά χορτοφαγικής διατροφής
Αρχικά, τόνισα πως πολλοί μεγάλοι διαιτολογικοί σύλλογοι, όπως της Αμερικής και του Καναδά, έχουν αποφανθεί επισήμως πως «η χορτοφαγική διατροφή είναι ασφαλής για όλα τα στάδια της ζωής, αρκεί να είναι καλά σχεδιασμένη».
Επίσης, ανέλυσα τα σημαντικά οφέλη που έχει η vegan διατροφή για την ανθρώπινη υγεία. Μια vegan διατροφή είναι δυνατόν να προστατέψει από σοβαρές χρόνιες ασθένειες όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδη διαβήτη τύπου IΙ, διάφορες μορφές καρκίνου κ.α.
Τόνισα, πως αν στο καθημερινό διαιτολόγιο δεν ενταχθούν ομάδες τροφίμων, όπως τα όσπρια, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα λαχανικά, τα φρούτα και οι ξηροί καρποί και δεν προσεχθούν οι μερίδες των φαγητών, καθώς και ο τρόπος μαγειρέματος, τα οφέλη της χορτοφαγίας, όχι μόνο δεν θα αναδειχθούν ποτέ, αλλά αντιθέτως, είναι πιθανό να εμφανιστούν διατροφικές ελλείψεις.
Απορρόφηση φυτικού σιδήρου
Στην συνέχεια ανέλυσα τους διάφορους τρόπους απορρόφησης του σιδήρου από τις φυτικές τροφές. Η ταυτόχρονη πρόσληψη βιταμίνης C, αυξάνει σημαντικά την απορρόφηση της. Βιταμίνη C, μπορούμε να προσλάβουμε από όλα τα εσπεριδοειδή, τις πιπεριές και γενικά από μεγάλη γκάμα φρούτων και λαχανικών. Ένα ακόμη διατροφικό στοιχείο, το οποίο βοηθάει την απορρόφηση της, αποτελεί το β-καροτένιο. Περιέχεται στα καρότα, στα βερίκοκα, σπανάκι κ.α. Και φυσικά, δεν θα πρέπει να συνδυάζεται η κατανάλωση φυτικού σιδήρου με τσάι και καφέ.
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και Κινόα
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε για την κινόα, όπου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, είχε χαρακτηρίσει το 2013, ως διεθνές έτος Κινόας. Αποτελεί πραγματικά μια υπερτροφή, η οποία περιέχει πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, πολλές βιταμίνες του συμπλέγματος Β, «καλά λιπαρά» καθώς και ψευδάργυρο, μαγνήσιο και σίδηρο.
Πρωτεΐνη και Χορτοφαγία
Μια κλασσική ερώτηση που δέχτηκα, ακόμη μια φορά ήταν σχετικά με την πρωτεΐνη και κατά πόσο ένας χορτοφάγος, είναι δυνατόν να καλυφθεί διατροφικά. Είναι μια συχνή ερώτηση και αξίζει να αναφέρω ότι οι φυτικές πρωτεΐνες, μπορούν να μετατραπούν σε πλήρεις πρωτεΐνες, αντίστοιχες με αυτές του κρέατος και να διατηρηθεί η πρωτεϊνοσύνθεση στον οργανισμό.
Μπορούμε να συμπληρώσουμε τα μειωμένα σε ποσότητα αμινοξέα μιας φυτικής πρωτεΐνης. Αυτό μπορεί να γίνει με μια άλλη φυτική πρωτεΐνη, η οποία θα περιέχει τα συγκεκριμένα μειωμένα αμινοξέα σε επαρκή ποσότητα. Όπως ακριβώς αλληλοσυμπληρώνονται τα κομμάτια ενός παζλ. Δεν είναι απαραίτητο οι αλληλοσυμπληρούμενες φυτικές πρωτεΐνες να καταναλώνονται στο ίδιο γεύμα. Οποιοδήποτε αμινοξύ βρίσκεται μειωμένο σε κάποια φυτική τροφή, μπορεί να συμπληρωθεί από κάποια άλλη τροφή εντός της ημέρας.
B12 και ολικά χορτοφαγικά διατροφή
Έρευνες έχουν δείξει ότι οι γάλακτο-χορτοφάγοι και οι αυστηρά χορτοφάγοι (vegans), έχουν χαμηλότερα επίπεδα Β12 στον οργανισμό τους, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Οι χορτοφάγοι που δεν λαμβάνουν συμπλήρωμα διατροφής Β12, έχουν αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης, ένα από τα σημάδια έλλειψης Β12 στον οργανισμό.
Ο διεθνής χορτοφαγικός οργανισμός Vegan Outreach, εφιστά την προσοχή στους χορτοφάγους και ιδιαίτερα στους ολικά χορτοφάγους για τη Β12, γιατί πολλοί χορτοφάγοι και ιδιαίτερα οι ολικά χορτοφάγοι, θεωρούν ότι η διατροφή τους είναι επαρκής σε θρεπτικά συστατικά, μην δίνοντας σημασία ή ακόμα και αγνοώντας την πρόσληψη της συγκεκριμένης βιταμίνης. Σε αυτό συνεπικουρεί και το γεγονός ότι τα συμπτώματα, από τη διαιτητική στέρηση της βιταμίνης, αργούν να εμφανιστούν (3 έως 10 χρόνια), επειδή η περίσσεια της βιταμίνης Β12 αποθηκεύεται στο συκώτι.
Για τους ολικά χορτοφάγους, που δεν καταναλώνουν εμπλουτισμένα τρόφιμα, o αυστηρά χορτοφαγικός οργανισμός The Vegan Society (www.vegansociety.com), προτείνει τη λήψη συμπληρώματος διατροφής Β12. Πιο συγκεκριμένα, προτείνει τη λήψη, είτε 10 μg καθημερινά, είτε δοσολογία 2000 μg ανά εβδομάδα (διαμοιρασμένο σε 1 ή 2 δόσεις εβδομαδιαίως).
Ολικά χορτοφαγική διατροφή και περιβάλλον
Η ολικά χορτοφαγική διατροφή αποτελεί σημαντικό μέσο για την προστασία του περιβάλλοντος. Αρκεί να σκεφθούμε ότι, μια διατροφή πλούσια σε κρέας, απαιτεί την κατανάλωση τριπλασίων φυσικών πόρων, σε σχέση με μια διατροφή βασισμένη σε φυτικές τροφές.
Στις κτηνοτροφικές μονάδες, τα εκτρεφόμενα ζώα καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες τροφής. Για την παραγωγή ενός κιλού βοδινού, απαιτούνται 7 κιλά φυτικών καρπών. Ενώ για την εκτροφή των αγελάδων μέχρι την σφαγή τους, ενώ για κάθε κιλό χοιρινού, απαιτούνται 4 κιλά φυτικών καρπών. Υπολογίζεται ότι το 70% της αγροτικής γης σε ολόκληρο τον πλανήτη, χρησιμοποιείται για τις ανάγκες της εκτροφής των ζώων.
Αντίστοιχη επιβάρυνση προκαλεί η εκτροφή των ζώων και στην παγκόσμια κατανάλωση νερού. Η κτηνοτροφία χρησιμοποιεί περίπου το 70% του πόσιμου νερού. Για να παραχθεί 1 κιλό σιταριού απαιτούνται 1.000-2000 λίτρα νερού. Ενώ για την παραγωγή ενός κιλού βοδινού, χρειάζονται 13.000 έως και 100.000 λίτρα νερού. Επιπλέον, τα αντιβιοτικά και οι ορμόνες που χρησιμοποιούνται, καθώς και τα απόβλητα που παράγονται στις κτηνοτροφικές μονάδες, επιβαρύνουν το οικοσύστημα, μέσω της μόλυνσης των υδάτων.
Εάν σας ενδιαφέρει, να έχετε μια ασφαλής και ισορροπημένη διατροφή, επιστημονικά σχεδιασμένη, μπορείτε να ανατρέξετε στην υπηρεσία του γραφείου εδώ.